Przemyskie owady

Po zmianach oznaczenia owadów zawarte w komentarzach  nie pokrywają się ze zdjęciami.

Skromna galeria owadów , które spotkałem na Pogórzu Przemyskim . Gatunki które prawdopodobnie rozpoznałem to : wonnica piżmówka , krasopani hera , paż królowej , paż żeglarz , kraśnik smugowiec , czerwończyk nieparek , biegacz tęczowy , mieniak tęczowiec , tygrzyk paskowany , modliszka , kwietnik , zawisak i modraszek Rebela . Pozostałych nie zidentyfikowałem . Łąki na przemyskim Zniesieniu były jedynym miejscem w Polsce jakie odwiedziła ekipa filmowa BBC w swojej podróży po świecie , realizująca serial " Zadziwiające życie bezkręgowców ". Słynny przyrodnik David Attenborought siedział na Kopcu Tatarskim i opowiadał o złożonym cyklu rozwojowym modraszka Rebela , do którego  potrzebuje on goryczki krzyżowej i jednego gatunku mrówek . Przemyska populacja tego wyjątkowo rzadkiego motyla jest największa w Europie i jedyna w Polsce . Zastanawiałem się dlaczego tak często go spotykam  pobliżu Lipowicy i dopiero jak znalazłem  stanowisko goryczki krzyżowej to zrozumiałem <49.820484,22723198>.

Bieszczadzkie plony

Połonina Caryńska w pełnej krasie . Pięciornik złoty , pełnik alpejski ,prosienicznik jednogłówkowy z Połoniny Wetlińskiej . Fiołek dacki z Tarnicy.

Ni pies ni wydra czyli nowy gatunek ssaka znaleziony na PogórzuPrzemyskim

Tytuł dość przewrotny , ale na zapomnianej drodze w głębokim lesie na Pogórzu Przemyskim znalazłem padnięte zwierze , wielkości dużego kota . Długość tułowia z ogonem około 1 metra <można policzyć po wielkości much > . Mam też zdjęcia zębów i łap . Weterynarze mówią , że to nie jest pies ani kot , w takim razie co .

Ponikło austriackie schodzi z gór

Ponikło austriackie < Eleocharis austriaca > jest gatunkiem górskim , ale gdzieś przeczytałem , że może schodzić niżej na pogórza , to właśnie zeszło . Jest to jedno z większych moich znalezisk . Ponikło to odkryłem podczas drugiej wyjątkowo udanej wycieczki < już o tym pisałem > na stawie w Pawłokomie <49.825387,22.276264> . Nie rosło zbyt licznie , kilkaset sztuk na 1m2. Jest to pierwsze stwierdzenie tego gatunku na Pogórzu Przemyskim.Ponikło zostało oznaczone z okazu zielnikowego przez specjalistę Ponikła z Hołubli i Pawłokomy wzbogacą Bank Genów Rzadkich Roślin w Powsinie.

Następny sutkowaty gatunek

Przyrodnikom też wiele rzeczy  kojarzy się z jednym . Tym razem znalazłem inny bardzo rzadki , sutkowaty gatunek . Chodzi o czubajkę sutkowatą ( Macrolepiota mastoidea ) , grzyba którego  setki owocników rosły na stokach Leonciny .

Szwagier , koralówki i ponikło sutkowate

Wybrałem się ze szwagrem na grzyby do lasu w okolicę potoku Hołubla , tam gdzie jest rezerwat . Wiedziałem , że są to tereny gdzie chętnie  przebywają różniste koralówki . Szwagrowi , że ma lepszy wzrok przykazałem aby mnie wołał jak tylko zobaczy takie krzaczkowate grzyby . Szedł pierwszy i tylko co chwilę wołał " o tam rośnie ten co mówiłeś , o tam też " , ja jakoś nie miałem nastroju do  wpatrywania się w glebę , szedłem i tylko wkładałem  do koszyka . Nawet się im nie przypatrywałem , myślałem , że to wszystko to świecznice . Póżniej po dokładniejszych oględzinach okazało się , że to jest  sześć gatunków koralówek . Wysłane zostały do oznaczenia i aż się boję co tam z tego wyniknie . Jak wracaliśmy szwagier zauważył przy drodze leśne bagienko , tym razem przyjrzałem mu się dokładniej i stwierdziłem tam mnóstwo pędów jakiegoś dziwnego ponikła , na powierzchni może 2 arów <49.8232,22.6232>. Okazało się , że jest to ponikło sutkowate <Eleocharis mamillata>  gatunek , który jeszcze nigdy nie był notowany w bliższej i dalszej okolicy Przemyśla . Stanowisko łatwe do znalezienia , za rezerwatem " Przełom Hołubli " po lewej stronie drogi idąc przeciwnie do nurtu potoku , wypatrywać bagienka w obniżeniu terenu .Ponikło zostało oznaczone z okazu zielnikowego przez specjalistę.

Czerwony kamień w rezerwacie.

Powrót ponikła igłowatego na Pogórze Przemyskie

Ponikło igłowate( Eleocharis acicularis) podawane było przez B . Kotulę  z Przemyśla w 19 wieku , potem go już nie odnajdywano  . Teraz znowu pojawiło się na Starym Sanie w kilku miejscach <49.777444,22.745313> oraz  w Ostrowie na żwirowni <49.47104,22.41478> .Gatunek występuje w strefie przybrzegowej zbiorników wodnych ,Ilość roślin nie jest wielka , występują na kilku metrach kwadratowych . Stanowisko z Ostrowa zostało stwierdzone podobnie jak pływacza zwyczajnego w wyniku analizy mikroskopowej innego biologicznego .

Pływacz zwyczajny - nieświadome odkrycie

Jest to pierwszy wpis bez fotografii ponieważ tego  rzadkiego gatunku , który znalazłem ,osobiście nie widziałem . Wśród rdestnic wysłanych do oznaczenia zaplątał się pęd pływacza zwyczajnego ( Utricularia vulgaris)  . Dotychczas miałem do czynienia tylko z pływaczami zachodnimi i już mi się nudziły , na zwyczajnego nie mogłem trafić , ale w końcu w ten nietypowy sposób go znalazłem . Stanowisko znajduje się w Pawłokomie na stawie w pobliżu koryta Sanu <49.4932,22.1640>. Pływacz zwyczajny znajduje się w CZKRWP i ostatnio nie był notowany na PP.

Rdestnica włosowata i fenomen Radawy

Jedziemy do Radawy bo podobno jest fajnie , można się poprażyć w słońcu na piasku . Przezornie popatrzyłem jednak na mapę , znalazłem w pobliżu duże leśne stawy i wziąłem rower . W Radawie nie byłem z dziesięć lat i sam byłem ciekawy jak teraz wygląda . To co zobaczyłem wprawiło mnie w osłupienie . Niewielki zalew oblepiony był tysiącami turystów , na parkingu setki samochodów , korek od Radawy do Jarosławia . Atmosfera jak nad Bałtykiem w słoneczny dzień , to trzeba po prostu zobaczyć . Sam się zastanawiam co przyciąga te rzesze może piasek może sosenki nad wodą ,  coś w tym jednak jest . Przez pół godziny leżałem w tym tłumie i stwierdziłem , że tyle mi wystarczy , przeprosiłem na chwilę towarzystwo i pojechałem rowerem na wschód do leśnych stawów . Te kilka kilometrów leśnej drogi było trudniejszymi jakie w życiu przejechałem , sam piasek .  W końcu dojechałem do malowniczych jezior i obeszłem je dookoła nie stwierdzając właściwie nic ciekawego , sama klasyka , rdestnica pływająca jeżogłówki pałka . Dopiero na odchodnym zauważyłem mały kilkuarowy sztuczny stawik i tam znalazłem rdestnicę włosowatą < Potamogeton trichoides > , która wypełniała cały zbiornik . Do tego stanowiska można jechać w ciemno jeżeli ktoś chce zobaczyć ten rzadki gatunek , rośnie tam tylko ona w dużych ilościach <50.137341,22.821826> . Podobną sytuację miałem za kilka dni w Majdanie Sopockim , tam też chodziłem wokół zalewu z dwie godziny i dopiero na koniec przy ostatnim podejściu znalazłem jeden okaz rdestnicy włosowatej unoszący się na powierzchni  < 50.459282,23.170706>. Stanowisko z okolic Radawy jest bodajże drugim nowym stanowiskiem tego gatunku na terenie Województwa Podkarpackiego .Rdestnice zostały oznaczone przez wybitną znawczynię rodzaju Potamogeton.

Rdestnica trawiasta w Grodzisku Dolnym

Spacerując brzegiem zalewu" Czyste" w Grodzisku Dolnym zauważyłem przy brzegu w wodzie , dziwnie poskręcane liście , które występowały na dwóch metrach kwadratowych <50.145734,22.474898> . Nie pasowały  do żadnej znanej mi rdestnicy . Okazało się , że mogą to być liście podwodne rdestnicy trawiastej (Potamogeton gramineus) ,  ale pewności nie było . I nagle dostałem wiadomość , że właśnie w tym  miejscu w 1925 r rdestnica trawiasta została znaleziona przez M. Nowińskiego . Tym sposobem moje ścieżki splotły się ze ścieżkami nieznanego przedwojennego botanika i potwierdziłem po prawie stu latach jego stanowisko . Jest to jedyne stanowisko tego gatunku w Województwie Podkarpackim , chyba że uda mi się potwierdzić jeszcze znalezisko prof. R . Ochyry , który odkrył  "trawiastą" w 1970r  na bagnie Czaplisko w Jagielle. Zaś do Grodziska Dolnego i Grodziska Górnego wybieram się powtórnie aby obejrzeć kilka polodowcowych , śródpolnych jeziorek, na  których 40 lat temu rósł tatarak i rezerwat modrzewia polskiego w pobliskiej Zmysłówce .

Wysyp rdestnicy drobnej na Pogórzu Przemyskim .

Na zdjęciu żwirownia w Ostrowie.

Rdestnica drobna <Potamogeton pusillus > na PP znaleziona została  tylko raz w Słonnym w 1972 r . W tym roku nastąpił  wielki wysyp tego gatunku na Pogórzu Przemyskim , co tylko potwierdza moją prywatną teorię ,że rośliny przez wiele lat mogą pozostawać w uśpieniu  z nieznanych powodów i nagle zacząć rozwój.
 Stanowiska na których występował ten gatunek ( nie wszystkie) : Bachórz <49.832652,22.251318>, Dąbrówka Starzeńska <49.782398,22.227500> , Siedliska <49.758652,22.227135> , Wołodż <49.743089,22.221385> , Dobra <49.641106,22.292109> , Ostrów <49.781904,22.699640>.

Jedyne w Polsce południowo wschodniej stanowiska rdestnicy stępionej

San w Przemyślu - wyspa z rdestnicą.

Według atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych Polski , na południe od linii łączącej Kraków z Lublinem rdestnica stępiona < Potamogeton obtusifolius > nie występuje , teraz można postawić na pustym polu kilka kwadracików . Już wcześniej znalazłem dwa stanowiska tego gatunku w Krasiczynie i Ostrowie ale oznaczałem go sam . W tym sezonie też znalazłem dwa stanowiska  i też oba w Sanie . Jedno w Dąbrówce Starzeńskiej <49.782510,22.227749> drugie w Przemyślu  na wyspie utworzonej w nurcie Sanu <49.790933,22.780541>. Tym razem  wysłałem okazy do oznaczenia . Rdestnica ta rośnie na kamienistych płyciznach , gdzie właściwie jest woda stojąca lub ze słabym nurtem . Wynikało by z tego , że San na Pogórzu Przemyskim jest miejscem występowania tego gatunku . Stanowiska te są jedynymi w Karpatach Polskich , jedynymi w Województwie Podkarpackim i oczywiście jedynymi na PP.  Stanowisko w Przemyślu jest też pierwszym stwierdzeniem rdestnicy wąskolistnej w granicach miasta . Palma pierwszeństwa w odkryciu tego gatunku nie należy do mnie gdyż został on stwierdzony w Sanie w Słonnym przez J.Pióreckiego w 1972 r i przez Z.B. w Tyrawie Solnej w 1989 r , ja tylko potwierdzam . Rdestnica oznaczona przez specjaliste.

Nowe stanowisko rdestnicy Berchtolda na Pogórzu Przemyskim

Rdestnica Berchtolda (Potamogeton berchtoldii)  gatunek rzadki na terenie kraju , na PP została stwierdzona tylko raz w Sielnicy . Znalazłem już ten gatunek w pobliżu Bachórza , ale tym razem mam potwierdzenie oznaczenia z okazu zielnikowego . Dla wszystkich rdestnic wąskolistnych i ponikieł mam takie potwierdzenia , dlatego utworzyłem dla nich nowe kategorie . To stanowisko znajduje się w Roztoce w rzeczce płynącej przez miejscowość . Na piaszczystym dnie występują liczne skupiska rośliny , stanowisko przyszłościowe łatwe do stwierdzenia <49.602322.22,464858>. Na pobliskiej łączce znalazłem też astry lancetowate < stanowisko znane>.

Paprotnikowo lodowe wariacje

Wybrałem się do Prałkowiec i porobiłem  zdjęcia zimowego fortu . Teren skrajnie niebezpieczny , zwalone drzewa , rumowisko głazów ,  śnieg i lód , dodatkowo brak zasięgu i ludzi . Założyłem na buty nakładki z kolcami na kolana ochraniacze , ale naprawdę warto było . Miejsce jak z filmów o Indianie Jonsie , przypominające ruiny Majów w dżungli , drzewa i paprocie porastające pozostałości budowli . Dodatkowo w popękanych ogromnych pomieszczeniach fortu , spływająca i  zamarzająca woda tworzy fantastyczne lodowe , wielkie stalaktyty , kule i nacieki . Paprotników Brauna to jest nie setki ale raczej tysiące i chyba niewielu widziało ten gatunek na ceglanym murze . Do fortu doszedłem od szlabanu szlakiem niebieskim a zszedłem czarnym <samochodu  nie można parkować przy szlabanie tylko wcześniej przy wiacie bo prywatnej drogi strzeże agresywny właściciel>. Pozbawione liści drzewa odsłaniały widoki , słońce świeciło  , śnieg skrzypiał pod nogami . Fajne miejsce na trzygodzinną zimową wycieczkę dla ludzi , którzy umieją patrzyć .  W trakcie wędrówki przyszedł mi do głowy pomysł na nowego bloga "Lodowe Podkarpacie" . Zima jest piękna  .

Przedstawia

Soplówka bukowa Pod Marusią

Soplówka bukowa (Hericium coralloides)  jest bardzo podobna do soplówki jodłowej ale jak sama nazwa wskazuje rośnie na bukach . W tym sezonie udało mi się znaleść obie , została by jeszcze do odszukania soplówka jeżowata . Bukową znalazłem gdy łaziłem za opieńkami  <w końcu nazbierałem ich ładnych parę kilogramów a ostatni zbiór był pierwszego grudnia> . Rosła w lesie pomiędzy Prałkowcami a Dybawką <49.773879,22.705120> . Jest to las o , którym już wspominałem , tu znajduje się kamieniołom ostrowski i rośnie wiele ciekawych gatunków : ułudka , tojad , obrazki , storczyki , lilie , żywce i czosnek niedżwiedzi . Na starej mapie Pogórza Przemyskiego z 1990 r na tym lesie jest napis "Pod Marusią". Ciekawi mnie skąd wzięła się ta nazwa , musiała mieć przecież jakąś przyczynę . W pobliżu Birczy jest góra o nazwie Panieński Czub . Przypadkowo znalazłem , że nazwa ta pochodzi od zakonnic które dawno temu miały tu klasztor i nosiły charakterystyczne długie  czepki . Klasztor miał się zapaść pod ziemię , ale pewnie naprawdę załatwili go Tatarzy ale nazwa została . W "podmarusiowym   lesie " zbudowany też został Fort 7 Prałkowce , gdzie znalazłem jedno z najbardziej klimatycznych miejsc na PP < przynajmniej według mnie >. W głębokiej zachodniej fosie  rośnie setki  paprotników Brauna , których długie liście  wkomponowały się w ogromne bloki skalne wysadzonego fortu .

Widok na Marusię z fortu Ostrów.

Słup kanianka i wieża

Pod koniec września wybrałem się do Pruchnika , aby odwiedzić Górę Iwa , na której wybudowano wieżę widokową i stoi pradawny słup tatarski . Obawiałem się , że będę miał trudności z dotarciem do celu , że będę musiał wypytywać mieszkańców o drogę , kluczyć , błądzić a tu spotkało mnie miłe rozczarowanie . Na pięknym ryneczku zaczyna się ścieżka dydaktyczna , która bezbłędnie prowadzi po okolicznych atrakcjach . Chodziłem już po różnych ścieżkach dydaktycznych , ale takiej jeszcze nie widziałem . Niektóre z nich znajdujące się w miejcowościach , których nazw nie chcę wymieniał , znajdowały się w opłakanym stanie . W Pruchniku ścieżka dydaktyczna jest perfekcyjna . Takie ścieżki może nie przyciągają turystów z drugiego końca Polski ale dla okolicznych mieszkańców i wycieczek szkolnych mogą być atrakcyjną formą spędzenia wolnego czasu lub lekcją historii i biologii. Podstawowym warunkiem musi być OZNAKOWANIE aby wędrowca nie musiał błądzić . Tutaj znajdują  się solidne estetyczne drogowskazy a przystanki nie ograniczają  się tylko do nudnych tablic ale zachęcają do aktywnego poznawania świata . < na przykład na jednym z nich są drążki wykonane z drewna różnych gatunków drzew i można sprawdzić jaki wydają dżwięk przy uderzeniach pałeczką> . Tak więc chodziłem po Górze Iwa , na której znajduje się ścieżka i już wiedziałem , że muszę zrobić wpis o tym miejscu , ale brakowało mi jakiejś rzadkiej rośliny  . To znalazłem jakiegoś kruszczyka szerokolistnego , to omana wielkiego , to erechtitesa ale to wszystko było za mało .  I dopiero na samym  szczycie między słupem tatarskim a wieżą widokową BINGO , jest kanianka koniczynowa (Cuscuta trifolii) . Kanianka ta pasożytuje na koniczynie i nawet są przeznaczone na nią środki ochrony roślin , ale pewnie niedługo znajdzie się na wszystkich Czerwonych Listach Roślin , jak przykładowo zarazy : gałęzista , macierzankowa czy przytuliowa < już obecnie widziałem kaniankę koniczynową na CzLR Województwa bodajże Śląskiego> . Na Podkarpaciu nie trafiłem na wzmianki o tej roślinie , tylko J.Piórecki znalazł ją w Łodzince .