Pierwsze w Karpatach Polskich stanowisko rzadkiego gatunku grzyba Gymnopus foetidus .

 Na żródlisku trawertynowym w Maziarni zobaczyłem na suchych gałęziach rosnących tam krzewów liczne grzybki blaszkowe z czarnymi nóżkami ( kilkadziesiąt sztuk ) . Oznaczone zostały  na podstawie zdjęć , że jest to Gymnopus foetidus czyli twardziaszek cuchnący.Gdy go obwąchałem, czuć było zgniłą kapustę , wątpliwości zostały wtedy rozwiane , ponieważ jest to cecha charakterystyczna tego gatunku . Występował on tylko w granicach żródliska  , ewidentnie lubi wapień .  Gymnopus foetidus jest na Czerwonej Liście z kategorią R - zagrożony wymarciem . W 21 wieku odkryte zostały , jego cztery stanowiska w centralnej i północnej Polsce ( znajdują się one w GREJ ) . Poza tym w fachowej literaturze brak o nim wzmianek  z tego okresu . W innych krajach też uważany jest za rzadki .  Tego ,że jest to pierwsze stanowisko w Karpatach Polskich do końca  pewien nie jestem . Twierdzenie to opieram na analizie list grzybów parków narodowych . To odkrycie trafiło mi się 7  stycznia , tak , że nawet zimą nie trzeba tracić nadziei   .Wyrażnie czekał na mnie , gdy odwiedziłem to miejsce jeszcze raz , za dwa dni, nie było już po nim śladu.

Przypomnę tylko jeszcze , że w Maziarni kilka lat temu znalazłem krążkówkę żyłkowaną, a tego roku w sąsiednim wąwozie na nartostradzie białogrzybówkę żywokostową .

Żródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati na Krzemieńcu w Przemyślu .

 Znalazłem kilka miejsc z trawertynami ( pisałem już o nich ) ale postanowiłem im się przyjrzeć bardziej naukowo . Zacząłem od trawertynów w Maziarnii . Nie myślałem , że w styczniu można robić tak owocne, botaniczne badania .

Siedlisko przyrodnicze : "Żródlisko ze zbiorowiskami Cratoneuron commutati są to żródła wypływu zimnych , twardych wód podziemnych z aktywnym procesem wytrącania się węglanu wapnia w formie trawertynów lub innych rodzajów martwicy wapiennej , którym towarzyszy roślinność zdominowana przez mszaki ze związku Cratoneurion commutati . Kod siedliska Natura 2000 : 7220 ( Inżynieria Ekologiczna vol. 41 , 2015).

W Przemyślu w wąwozie Maziarnia w dzielnicy Krzemieniec występuje klasyczne zbiorowisko Cratoneurion commutati . Są tu i trawertyn i mchy : Cratoneuron filicinum i Palustrella commutata . Żródlisko wapienne występuje w postaci dwóch płatów przy wysiękach na stromym , zachodnim zboczu wąwozu .Pierwszy z nich o powierzchnię około 30m2 , ma charakter liniowy . Drugi znajdujący się 50 metrów dalej , jest dużo większy , około 400 m2 i można go wpisać w kwadrat o bokach 20 metrowych .Płaty te , znajdują się w końcowym odcinku wąwozu, kilkadziesiąt metrów przed zabudowaniami  przy ul. Chodkiewicza . Trawertyn występuje tu w postaci glazury na gałęziach i kamieniach ,  brył lużno leżących , o średnicy nawet do 20cm oraz płytkowatych osadów na podłożu . Pod szczytem większego z płatów , wytworzyła się porowata struktura trawertynowa o powierzchni 4 m2 , porośnięta mchami .

 Drugi mniejszy płat żródliska w górnej części posiada okazały głaz trawertynowy wysokości 80 cm , z twardą, pofałdowaną , glazurowaną powierzchnią . 

 

Na żródlisku stwierdziłem 11 gatunków mchów i 1 gatunek wątrobowca . Oznaczone zostały przez wybitnych specjalistów .

1. Palustriella commutata  ( Żródliskowiec zmienny ) , ochrona częściowa .

2 . Cratoneuron filicinum ( Żebrowiec paprociowaty ).

3 . Brachythecium rivulare ( Krótkosz strumieniowy ) .

4 . Bryum pseudotriquetrum ( Prątnik nabrzmiały ) .

5 . Calliergonella cuspidata ( Mokradłoszka zaostrzona ) .

6 . Chiloscyphus pallescens ( Wargowiec blady ).

7 . Fissidens adianthoides ( Skrzydlik paprociowy ) .

8 . Plagiomnium undulatum ( Płaskomerzyk falisty ) .

9 . Platyhypnidium riparioides ( Brzeżnik strumieniowy ) .

10 . Pylaisia polyantha ( Korowiec wielozarodnikowy ) .

11 . Rhytidiadelphus triquetrus ( Fałdownik szeleszczący )  , ochrona częściowa .

Wątrobowiec . Pelia endivifolia  ( Pleszanka kędzierzawa ) . 

 

Mchy i wątrobowce porastały, mimo zimowej aury, trawertyn , pnie i gałęzie .

Proces petryfikacji może przebiegać dzięki wolnemu przepływowi wody , ze żródeł na zboczach wąwozu . W wartkim  strumieniu płynącym dnem doliny, brak jest tego procesu . Masyw Zniesienia , na którym znajduję się Maziarnia , zbudowany jest ze skał wapiennych . Wydobywany był on w pobliskiej kopalni na Kruhelu Dużym . Wykonano z niego, między innymi , figury biskupów dla lwowskiej katedry . W bezpośrednim sąsiedztwie żródliska wapiennego ( 20 metrów ) , znajduje się , jedno z dwóch stanowisk w Województwie Karpackim , kosatki kielichowej . W trakcie badań tego miejsca trafiło mi się jeszcze jedno ciekawe odkrycie .

 

Podsumowanie sezonu 2020 .

 Rok 2020 był wyjątkowo udany , obfitował w wiele odkryć . Lista nowych gatunków roślin Województwa Podkarpackiego, odkrytych przeze mnie  powiększyła się o 4 taksony : włosienicznik Baudota , włosienicznik tarczowaty , marzyca czarniawa , ślaz okółkowy . Przedstawia się ona na chwilę obecną następująco :

1 . Jezierza morska ( Najas marina ).

2. Marsylia czterolistna ( Marsilea quadrifolia ).

3. Turzyca ciborowata( Carex bohemica ).

4. Sitowiec wklęsły ( Bolboschoenus planiculmis ).

5, Prawoślaz lekarski ( Althaea officinalis ).

6.  Goryczel żmijowcowy ( Picris echioides ).

7. Wyka pannońska ( Vicia panninica ).

8. Groszek łąkowy ( Lathyrus pratensis subsp. velatinus ).

9. Wyka płotowa ( Vicia sepium var. ochroleuca ).

10. Oczeret sztyletowaty ( Schoenoplectus mucronatus ).

11. Jastrun zapoznany ( Leucanthemum ircutianum ).

12. Włosienicznik Baudota ( Batrachium baudotii ).

13. Włosienicznik tarczowaty ( Batrachium peltatum ).

14. Marzyca czarniawa ( Schoenus nigricans ).

15. Ślaz okółkowy ( Malva verticillata ).

Udało mi się też odkryć nowe zbiorowisko roślinne . Lista nowych zbiorowisk roślinnych dla Województwa Podkarpackiego , odkrytych przeze mnie powiększyła się dzięki temu do czterech :

1. Wolffietum arrhizae .

2. Nasturtietum officinalis .

3. Scirpetum radicans .

4. Caricetum cespitosae .

        Lista NOWE STANOWISKA GATUNKÓW ROŚLIN MAJĄCYCH W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM DOTYCHCZAS KILKA NOTOWAŃ  powiększyła się o następujące pozycje :

- kanianka polna , Wyszatyce .

- czarcikęsik Kluka , Nielepkowice .

- wolfia bezkorzeniowa , Stubno .

- rukiew wodna , Ostrów .

- tobołki przerosłe , Wapowce .

- rdestnica stępiona ,  Rakszawa .

- miecznica wąskolistna , Beniowa .

- rdestnica alpejska , Beniowa .

- włosienicznik skąpopręcikowy , Czerwona Wola , Łukawiec .

- fiołek bagienny , Czerwona Wola .

- pięciornik biały , Ujkowice .

Lista NOWE STANOWISKA GATUNKÓW ROŚLIN MAJĄCYCH DOTYCHCZAS KILKANAŚCIE NOTOWAŃ W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM powiększyła się też o kilka pozycji :

- kocimiętka naga Tuligłowy .

- kukułka krwista , Wyszatyce .

- turzyca darniowa , Radymno 

- turzyca Hartmana , Czerwona Wola .

- turzyca pagórkowa , Ujkowice .

- gożdzik pyszny , Radymno . 

Do listy  POTWIERDZENIE HISTORYCZNYCH STANOWISK GATUNKÓW MAJĄCYCH DOTYCHCZAS KILKA NOTOWAŃ W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM dopisuję  :

- pełnik europejski , Radymno , ostatnie notowanie 1970 r . 

To by było na tyle .  Co do włosienicznika Baudota to są prowadzone badania genetyczne na jednej z renomowanych uczelni zachodnich aby wykluczyć wszelkie wątpliwości . Acha zapomniał bym , że znalazłem też nowe duże stanowisko czterolistnej koniczyny , ale z pewnych przyczyn nie podaję jego lokalizacji . Na koniec mała galeria zdjęć przedstawiająca krajobrazy Podkarpacia .

Grzybobranie 2020 .

 Nałaziłem się po tych lasach przez pażdziernik i listopad , że ho ho . Coś nie coś znalazłem, to i opisuję .

CLAVARIADELPHUS PISTILLARIS ( buławka pałeczkowata ) : ochrona częściowa , Czerwona Lista z kategorią  V - narażona na wymarcie . Natrafiłem na nią pod Kalwarią Pacławską w lesie bukowym , za kaplicą z "płaczącymi niewiastami ", jeden okaz .

MACROTYPHULA JUNCEA ( buławka sitowata ) : Czerwona Lista z kategorią R - potencjalnie zagrożona wymarciem . Na duże jej skupisko , natknąłem się w lesie jodłowym w okolicach Tarnawki , gmina Markowa )

TYPHULA FISTULOSA ( buławka rurkowata ) : Czerwona Lista z kategorią R - potencjalnie zagrożona wymarciem . Towarzyszyła ona buławce sitowatej w Tarnawce . Drugie stanowisko w potoku spływającym z progu Karpatach w Markowej .

 

GUEPINIA HELVELLOIDES ( płomykowiec galaretowaty ) : ochrona częściowa , Czerwona Lista z kategorią R - potencjalnie zagrożony wymarciem . W Polsce gatunek rzadki występujący częściej w Karpatach . Las między Krzeczkową a Olszanami .

HEMIMYCENA CANDIDA ( białogrzybówka żywokostowa ) - bardzo rzadka w Polsce . Zaryzykuję stwierdzenie , że jest to pierwsze stanowisko w Karpatach Polskich . Znalazłem ją rosnącą licznie na Zniesieniu w Przemyślu , na nartostradzie . Pasożyt żywokostu lekarskiego . 

HYDROPHORUS PUDORINUS ( wodnicha pomarańczowa ) : Czerwona Lista z kategorią R - potencjalnie zagrożony wymarciem . Wodnicha ta występuje w niezliczonej liczbie w jodłowej puszczy między Brylińcami a Rokszycami . Spotkałem ją też w Lipniku na progu Karpat .

GANODERMA CARNOSUM ( lakownica brązowoczarna ) : Czerwona Lista z kategorią V - narażona na wymarcie . Kiedyś odkryłem ją w Dolinie Niemieckiej . Tego roku zaś niedaleko ,  między Arłamowem a Kwaszeniną .

 

TELEPHORA PENICILLATA ( chropiatka pędzelkowata ) : Czerwona Lista z kategorią V - narażona na wymarcie . Ten gatunek odszukałem już kiedyś w lasach, między Arłamowem a Kwaszeniną  . Teraz rosła między Olszanami a Krzeczkową , w lesie bukowym .

 
HERICIUM ALPESTRE ( soplówka jodłowa ) : Czerwona Lista z kategorią E - zagrożona wyginięciem , ochrona częściowa . Pisałem już kilka razy o niej . Tego roku spotykałem ją u żródeł Wiaru , w Kalwarii Pacławskiej i w okolicach Krzeczkowej .

 

HERICIUM CORALLOIDES ( soplówka bukowa ) - Czerwona Księga z kategorią V - narażona na wymarcie , ochrona częściowa . Okolice Husowa , okaz wyjątkowo duży około 1 metra długości , na Wątkowej i w Kalwarii Pacławskiej . 

ISCHODERMA RESINOSUM ( smolucha bukowa ) : tutaj nie ma pewności oznaczenia , Czerwona Lista z kategorią V - narażona na wymarcie . Przy strumieniu w Markowej , na martwym  pniu olchy lub topoli .

OTIDEA ONOTICA ( uchówka ośla ) - w Polsce gatunek stosunkowo rzadki . Spotkałem go na drodze leśnej między Olszanami a Krzeczkową .

Znalazłem też zapewnie jeszcze dużo ciekawsze gatunki z rodzaju Ramaria , Coprinus czy Lepiota ale trzeba poczekać na wyniki badań .