Najwyższy grzyb Polski i inne ciekawostki .

 NAJWYŻSZY GRZYB KAPELUSZOWY POLSKI . We wrześniu tegoż roku udało mi się zapisać w Polskiej Księdze Rekordów . Łażąc po stromej, nadsańskiej skarpie w Krasiczynie odkryłem najwyższego odnalezionego do tej pory w Polsce grzyba kapeluszowego . Miał on , uwaga , 75 cm wysokości , 71cm wynosiła długość trzonu a 4 cm kapelusza  . Proszę zauważyć , że na przedstawionych fotografiach  trzymam go w dłoni wyciągniętej przed siebie . Żeby nie było , że coś kombinuję . Nie wiem jak to tam jest na świecie , ale już nie chcę przesadzać .

NOWY GATUNEK DRZEWA W POLSKIM LESIE . Dziwne ale ten nowy gatunek odkryłem jakieś 200 metrów od wysokiego grzyba w Krasiczynie , tylko dwa lata wcześniej . Długo się zastanawiałem co też to może być . Niby bez czarny ale jakiś dziwny .Krzew miał może półtora metra wysokości ,pierzaste liście i rósł w środku lasu . 

Prawdopodobnie to orzech ajlantolistny ( Juglans ailanthifolia) , jest więc nowe drzewo , jest . Znudziły mu się zamkowe ogrody i może stanie się nowym elementem polskiej dendroflory . 

CHOMICZÓWKA , CHOMICZÓWKA . Czy tak można nazwać Przemyśl, na podstawie moich obserwacji tak .  Pierwszego chomika europejskiego spotkałem w Żurawicy w pobliżu torów kolejowych . Był żywy i gdy zacząłem mu się przyglądać , nie uciekał tylko na mnie fuczał . Za drugim razem był już niestety martwy . Przejechał go samochód gdy próbował przekroczyć ul. Lwowską . Z oczywistych względów zdjęcia nie zamieszczam .

JEŻOWILCZKI . Okolice Arłamowa, gdzieś pod Turnicą, idę sobie leśną drogą i nagle nie wiem czy mam jakieś zwidy . 10 metrów ode mnie w  zaroślach zauważam gromadkę stworzeń ( 4 sztuki ) , to pojawiały się , to chowały . Wielkości małego szczeniaczka , ni to wilczki ni to jeże . Stałem i próbowałem się im lepiej przyjrzeć . Odgradzał mnie jednak od nich rów i po chwili znikły. Parę dni temu oglądam jakiś film przyrodniczy a w nim  te moje zwierzątka z Turnicy . Młode jenoty .

TURKUSOWA PAPUGA NAD SANEM . Kilka lat temu płynę pontonem po Sanie i widzę przelatującego ptaka . Mignęła mi tylko intensywnie błyszcząca , niebieska  czyli turkusowa barwa. Pomyślałem , że to pewnie papuga zwiała z klatki . Tego roku spotkała mnie podobna przygoda. Tym razem stałem się bardziej podejrzliwy . Dopiero Jacek uświadomił mi , że to prawdopodobnie kraska (Coracias garrulus)

Starobirczański kamieniołom .

 Gdy włóczyłem się we wrześniu po lasach w okolicy Starej Birczy , natknąłem się na mało znane odsłonięcie skalne , prawdopodobnie jakiś stary kamieniołom . Znajduje się on przy leśnej drodze i rozpościera się z tego miejsca ładny widok na Malawę (49.699985,22.406228) . W pobliżu Birczy jest kilka takich miejsc ,niektóre mają nawet status stanowiska dokumentacyjnego . Ta skałka ma około 50 metrów długości i z 7 wysokości w najwyższym punkcie . 

Fiołkowo .

 Robiłem właśnie remanent z materiałów zebranych tego roku i natrafiłem jeszcze na dwie sprawy , o których zapomniałem . Pewne tematy nie poruszam ze względu na to , że uważam je za mało interesujące lub też nie mam do końca pewności czy to jest ten gatunek , który podejrzewam . Nigdy sobie nie ufam , znalazca nie jest obiektywny , widzi to co chce zobaczyć . Nawet jakbym pisał o pokrzywie zwyczajnej  to wpierw musiałby mi ją  ktoś potwierdzić .

Fiołek przedziwny (Viola mirabilius ) .Gatunek ten w dziewiętnastym wieku był pospolity w okolicach Przemyśla . Obecnie występuje bardzo rzadko , podobnie jak i w całym Województwie Podkarpackim ( tylko 9 kwadracików na mapie rozmieszczenia ) . W. Paul nie podaje go z terenów na północ od Przemyśla , M.Wolanin wymienia dwa stanowiska z Pogórza Przemyskiego  , Kruhel Wielki i Hermanowice , Pani Niedżwiecka notuje go bodajże na dwóch stanowiskach na Pogórzu Dynowskim . Na olbrzymie stanowisko tego gatunku natrafiłem , we wrześniu tego roku , w bukowym lesie z domieszkami przy łąkach w Łętownii , setki okazów w całym kompleksie ( 49.815803,22.709210) . 

 

Fiołek nibypsi ( Viola montana ) . Oznaczenie to nie jest stuprocentowe . Sam mam duże wątpliwości ale botanicy , którzy widzieli zdjęcia upierali się ,że to może być Viola montana . Co do występowania to jedyne wzmianki jakie znalazłem to w 1934 roku podaje go Pan Batko z Winnej Góry , z Pogórza Przemyskiego  nic , z południowej części Płaskowyżu Tarnogrodzkiego nic , pojawia się za to na Przedgórzu Rzeszowskim na nasypach kolejowych w okolicach Przeworska . Natrafiłem na tego fiołka jeszcze w maju tego roku . Towarzyszył on turzycy pagórkowej rosnącej na podleśnej łące , między Makową a Gruszową . (49.661693,22.677110). Byłoby to pierwsze notowanie na Pogórzu Przemyskim .

W trakcie pisania zauważyłem fajną zbieżność , Carex montana rosłaby razem z Viola montana . Może udało mi się tym sposobem odkryć nową zależność , że gatunki mające takie same nazwy rodzajowe w naturze się przyciągają . Bo to , że ,że gatunki rzadkie się przyciągają to oczywista oczywistość , którą wielokrotnie potwierdziłem .

Nowe stanowisko pióropusznika strusiego ( Matteuccia struthiopteris ) na Pogórzu Dynowskim .

 Nowe stanowisko tej rzadkiej paproci zostało odkryte przez Jacka Kołcza w pażdzierniku 2021r. 

Kiedy otrzymałem od Jacka informację o znalezisku wybrałem się tam , aby na żywo je pooglądać .  Miejsce zainteresowało mnie tym bardziej , że wokoło były ciemne plamy na mapach, świadczące o jodłowych lasach , które w tym roku jakoś szczególnie mnie wciągnęły . Będąc na miejscu , rzeczywiście spotkałem to czego oczekiwałem . Tak ciekawych jedlin z pięknym kobiercem mchów jeszcze nie widziałem . Trzeba będzie tam się wybrać w sezonie , bo na pewno ukrywa się tam jakiś połabski z całą zgrają ramarii . Samo stanowisko jak to przystało na piópopusznika znajduje się w łęgowych zaroślach przy leśnym potoku wśród jodłowego lasu . Położone jest przy północnej granicy Nienadowej ( 49.859327 , 22.436269)  , na Pogórzu Dynowskim .Kilkadziesiąt okazów w postaci liści zarodnionośnych rośnie na dwóch arach . Jego znaczne oddalenie od zabudowań , około 500m , świadczyłoby o naturalnym pochodzeniu. Pióropusznik strusi nie był za często odnajdywany w ostatnim stuleciu na pogórzu .Boleslaw Kotula podaje go z Prałkowiec , 19 wiek  ,  Liliana Witkowska - Wawer odnalazła go w Dolinie Hołubli lata dziewięćdziesiąte 20 wieku , Mateusz Wolanin spotkał go w Borownicy na początku 21 wieku , Staszek odkrył stanowisko w Nowych Sadach 2 lata temu no i teraz przytrafiło się Jackowi . Odkrycia te dotyczą Pogórza Dynowskiego i Przemyskiego . 

Niestety nie mam w tej chwili dostępu do pracy pani Niedżwieckiej , która zajmowała się florą Pogórza Dynowskiego . Jeżeli ktoś ma, to prosiłbym o sprawdzenie czy to  stanowisko z Nienadowej jest tam może uwzględnione, co przekreśliło by jego nowość . 

Łabędzi śpiew.

 Dwa lata temu , wieczorem znalazłem się  pod Nielepkowicami na rozległych łąkach gdzie natknąłem się na czarcikęsika Kluka . W oddali było słychać intensywne dżwięki wydawane , pewnie przez jakiegoś ptaszora . Zachodzące słońce , czarcikęsik i ten śpiew wytworzyły wyjątkową atmosferę . Może ktoś rozpozna co to za stworzenie się tak wydziera . Poruszam się bardzo nerwowo bo atakowały mnie roje komarów . Nic za darmo .

W trakcie tego pisania oświeciło mnie , że to może żuraw .

Języcznik w jesiennej scenerii .

 Z języcznikiem to jest o tyle dobrze , że wegetuje cały rok . Odwiedziłem , jeszcze w pażdzierniku ,  nowe stanowisko tej paproci w okolicach Krzeczkowej , i  zrobiłem kilka zdjęć i filmik . Było bardzo sucho i strome zbocze na którym rośnie ,  niebezpieczne się osuwało przy każdym kroku. Myślałem już , że nie zejdę .

Gdy wracałem nad głową przeleciała mi duża ciemna sowa . Z lasu do którego wleciała zaczęło rozlegać się popiskiwanie . Nie wiem czy to jej głos bo podobny słyszałem w Przemyślu w okolicy cmentarza .

Wodospad Emilek na Pogórzu Przemyskim .

 Fajny , dwustopniowy wodospad . Całość ma wysokość około 5,5 m . Główna część utworzona jest ze skalnego trzymetrowego pionowego monolitu . Fioletowy plecak , zawieszony w górnej części wodospadu , widoczny na ostatnich ujęciach , daje wyobrażenie o wielkości obiektu . Powstał na końcu głębokiego jaru , opadającego ze stromego wzgórza do Wiaru . Raczej trudno dostępny, ukryty w zboczu skarpy . Trzeba przemieszczać się wzdłuż brzegu rzeki ryzykując wpadnięcie do nurtu . Można też spróbować z drugiego brzegu , ale to przy niskim poziomie wody .

Wodospad Sopotnik na Pogórzu Przemyskim .

 Utworzony na końcu żlebu erozyjnego , opadającego do potoku Sopotnik ze zbocza Bryłowej . Wodospad ma około 7 metrów wysokości . Nie wykluczony jego okresowy charakter .

Stosunkowo trudno dostępny , trzeba iść nurtem strumienia .

Wodospad im . Leszka Bernackiego na Pogórzu Przemyskim .

 Jeszcze nie zamieściłem filmiku to zamieszczam . Widoczny w pierwszej części filmiku próg skalny ma 1,8m wysokości . W drugiej części filmiku są widoczne dwa schodki skalne 30 cm podbijające wysokość do około 2,5m . Niagara to nie jest , ale jak na nasze pogórze całkiem ciekawy obiekt . Trzeba zaznaczyć , że okresowo może  wysychać . 

Miejsce jest trudno dostępne , na dnie stromego jaru , mocno zarośnięte , nie polecane dla turystów "szlakowych" .

Kronika filmowa .

 Obrazki , okolice Średniej .

 

Szczeciniastka owłosiona , dolina Hołubli .

 

Paprotniki Brauna , fort Prałkowce .

 

Ramaria rubella , Stara Bircza , las jodłowy .

 

Purchawka jeżowata , okolice Bełwina, las bukowy .

 

Uchówka ośla , Iskań , las jodłowy .

 

Soplówka jodłowa , Koniusza , las jodłowy .

 

Muchomor czerwony , Helusz , las jodłowy .

Rzadkie grzyby rodzaju Coprinopsis i Psathyrella okolic Przemyśla .

 Wszystkie przedstawione gatunki znalazły się w Atlasie grzybów w Rejestrze gatunków grzybów chronionych i zagrożonych ( GREJ) https://grzyby.pl/rejestr-grzybow-chronionych-i-zagrozonych.htm  i zostały oznaczone przez pana Błażeja Gierczyka . Podane przeze mnie informacje o ich występowaniu w Karpatach mogą być błędne ponieważ korzystałem tylko z list grzybów parków narodowych bieszczadzkiego , babiogórskiego i magurskiego oraz informacji zawartych w Atlasie grzybów . Nie miałem dostępu do innych  list grzybów karpackich parków narodowych . 

Dokładne informacje o stanowiskach w GREJ .

Coprinopsis acuminatus ID348302 - Lipowica , gatunek podobny do czernidłaka pospolitego , nie znalazłem żadnych informacji o jego występowaniu w Karpatach, po 2003r odkryty w Polsce na 13 stanowiskach .

Coprinopsis picacea ( czernidłak pstry ) ID348714 - Lipowica , spotykałem go też w Prałkowcach i Wapowcach , wydaje się częsty pod Przemyślem , nie znalazłem żadnych informacji o jego występowaniu w Karpatach , po 2003r odkryty w Polsce na 32 stanowiskach

Psathyrella pseudocorrugis ID348715 - Lipowica , po 2003r podana w literaturze fachowej 7 razy .

Coprinopsis candidata ID324725 - fort Helicha , nie znalazłem żadnych informacji o jego występowaniu w Karpatach , po 2003r podany w literaturze fachowej 6 razy .

Coprinopsis logopus ( czernidłak srokaty ) ID347914 - Prałkowce , po 2003r podany w literaturze fachowej 25 razy .

Coprinopsis stercorea ( czernidłak łajnowy ) ID347722 - Przemyśl - Krzemieniec . po 2003r podany z literatury fachowej 13 razy

Psathyrella fusca ID347916 - Przemyśl na nartostradzie , po 2003r podana z terenu Polski 14 razy .

Coprinopsis candidata

Coprinopsis candidata 

 

Coprinopsis logopus

Psathyrella fusca

Czubajeczka czerwonopochwowa ( Lepiota ignivolvata) na Lipowicy w Przemyślu .

Nie ma co ukrywać , że w tych moich podróżach po okolicy chodzi przede wszystkim o szukanie i odkrywanie tego co jeszcze nie zostało  odkryte . Koncentruje się na roślinkach i miejscach ciekawych przyrodniczo ale nie pogardzę wodospadem , przedwojennym słupkiem wodnym czy grzybem . Trochę w tym stwierdzeniu ujawnia się moja wrodzona nieskromność . Zmierzam jednak do tego , że właściwie wszędzie można znaleść coś ciekawego . Trafiały mi się już interesujące odkrycia przy drodze wśród pól, w centrum miasta czy w pozornie banalnym lesie . 

Lipowica to peryferyjna dzielnica Przemyśla . Znajduje się tu dziki park . który przechodzi w rozległy las rozciągający się daleko poza granice miasta w kierunku Orzechowiec i Żurawicy . Do tego lasu chodziłem na opieńki a w tamtym roku znalazłem kilka gatunków grzybów , które poszły do oznaczenia . 

 

Czubajeczka czerwonopochwowa ( Lepiota ignivolvata ) to grzyb z rodziny pieczarkowatych ( Agaricaceae ) . Do 2003 roku znane na terenie Polski było tylko jedno stanowisko tego gatunku na Wzgórzach Tynieckich w Krakowie . Póżniej odkryto jeszcze dwa stanowiska w 2011 i 2018 roku . Grzyb ten znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Niemczech , Danii , Anglii , Szwecji.

Jeden z tych gatunków , które posłałem do oznaczenia okazał się właśnie czubajeczką czerwonopochwową . Znalazła  się ona w Atlasie grzybów w Rejestrze gatunków grzybów chronionych i zagrożonych ( GREJ)  https://grzyby.pl/rejestr-grzybow-chronionych-i-zagrozonych.htm  ID347721 , została oznaczona przez pana Błażeja Gierczyka . 

Wszystkie informacje i fotografie dotyczące stanowiska znajdują się w GREJ .

Nowe stanowisko kruszczyka połabskiego ( Epipactis albensis ) w Województwie Podkarpackim .

 I znowu historia trwająca już kilka lat. 

Kiedy korespondowałem z śp. panem Leszkiem Bernackim , jego uwagę zwróciły zdjęcia kruszczyka , którego spotkałem podczas grzybobrania .

Zdjęcia zrobiłem w pośpiechu , bez pokroju całej rośliny , jeszcze wtedy nie siedziałem za dobrze w kruszczykach . Pomimo to pan Leszek był tak nimi zainteresowany , że chciał przyjechać w następnym roku  i zobaczyć na żywo tego storczyka . Los zdecydował jednak inaczej .

Tego roku miałem fazę na lasy jodłowe . Na mapie , na obszarach leśnych szukałem ciemniejszych plam świadczących o jodłowych borach . Przeczesałem już kilka takich miejsc . Kiedy siedziałem nad mapą szukając następnych celów wycieczek , zobaczyłem taką plamę w Lesie Bełwińskim jakieś dwa kilometry na zachód od Doliny Hołubli . Przypomniałem sobie , że to właśnie tam był ten  ciekawy kruszczyk . 4 sierpnia wsiadłem na rower i pojechałem w to miejsce  . Trzy podobne do siebie okazy rosły oczywiście w pięknym jodłowym lesie . Nie wiem czy to ta sama roślina co ta sprzed trzech lat . W pobliżu spotkałem też rzadkiego w Polsce grzyba, mądziaka psiego (Mutinus caninus ) . Znajduje się on na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski z kategorią V - narażony na wymarcie . Takie właśnie niespodzianki można spotkać w tych jedlinach. 

 

Wracam do kruszczyka . Pan Leszek nic nie wspominał o tym jaki to może być gatunek . Teraz sam więc zacząłem dochodzenie . Najbardziej pasował mi właśnie kruszczyk połabski , inne opinie też to potwierdzały . Oczywiście sprawa nie jest prosta . Potwierdzenie tego wymaga dalszych badań . Po kilku dniach pojechałem tam jeszcze raz i znalazłem następne trzy identyczne okazy . Stanowisko znajduje się w pobliżu Woli Krzywieckiej i Średniej  ( 49.817353,22.601450).

Zdjęcia przedstawiają kilka roślin . Jedyną alternatywą wydaje się być kruszczyk siny bo kruszczyk Greutera raczej odpada.

Epipactis albensis w Polsce ma około 30 stanowisk z tego  w Karpatach 7 .     W Województwie Podkarpackim znany jest z dwóch lokalizacji , Oblasek na Przedgórzu Rzeszowskim ( K.Oklejewicz  2009 ) i Wiązownica k.Jarosławia  (L.Bernacki 2014).

Ramaria varians - nowy gatunek dla polskiej mykologii.

 W tamtym roku w pażdzierniku zadzwonił kolega i zapytał czy nie wybrałbym się z nim na grzyby do Krzeczkowej . Zazwyczaj sam przemierzam leśne ostępy , daje to większą swobodę i nie muszę się na nikogo oglądać . Tym razem jednak postanowiłem z nim  pojechać . Zatrzymaliśmy się przy drodze , która wiedzie do grobu chirurga , ale poszliśmy do lasu po przeciwnej stronie asfaltowej szosy . Niestety grzybów tradycyjnych nie znależliśmy . Wracając natknąłem się na piękne koralówki . Okazałe owocniki w liczbie kilkunastu rosły w czarcim kręgu o średnicy kilku metrów w lesie jodłowym (49.742012,22.613058) . Po zebraniu i wysuszeniu wysłałem je do oznaczenia . Okazało się , że jest to Ramaria varians . Gatunek po raz pierwszy stwierdzony na terenie Polski . W  międzyczasie zostało potwierdzone jeszcze jedno stanowisko w Polsce północnej . 

Oznaczenia dokonał pan Błażej Gierczyk a gatunek znalazł się  w Atlasie grzybów , Rejestr grzybów chronionych i zagrożonych -GREJ  ID343721   https://grzyby.pl/index.html .

Starzec nierównozębny ( Senecio inaequidens) - nowy gatunek dla flory Województwa Podkarpackiego .

 14 sierpnia . I znowu na rowerze . Chwilę zastanawiałem się gdzie tu się wybrać i gdzie mogłoby się trafić jakieś odkrycie . Postanowiłem jechać w sprawdzone już miejsce czyli do starorzecza Sanu w Sośnicy - Brzegu . Na miejscu jednak nic ciekawego nie znalazłem , oprócz gatunków już mi znanych ( marzyca czarniawa tworzy wiele kęp co świadczy o mocnym jej udomowieniu ) . Wracałem trochę zawiedziony . Między Medyką a Przemyślem trwa budowa autostrady . Ruch odbywa się na razie wąską nitką asfaltu . Obok jest szeroki utwardzony , pusty , pas , ale tablice ostrzegają , że to plac budowy i nie wolno tam wkraczać . Cóż, w swoim długim życiu złamałem już wiele przepisów ( szczególnie głupich ) , postanowiłem wjechać tam i sobie spokojnie podążać w kierunku Przemyśla , nie narażając życia , w konfrontacji z rozpędzonymi samochodami . Jechałem wzdłuż piaszczystego pobocza , obserwując co na nim rośnie . Komosy , szarłaty , rdesty , nagle minąłem jakieś ładne żółte kwiatki . Był to jeden okaz starca nierównozębnego . Kenofit ten pochodzi z Afryki południowej i jeszcze nie był notowany w Województwie Podkarpackim . (49.784530,22.882886)

Epipactis orbicularis w Przemyślu - dalszy ciąg historii.

 2 sierpnia natrafiłem w Przemyślu na Zniesieniu na dwa stanowiska ciekawych kruszczyków . Jedno przy ul. Grochowskiej w jej początkowym biegu . Około 20 storczyków rosło na poboczu, przy cmentarzu wojskowym . Drugie , 700 m dalej, przy alejce prowadzącej do Kopca Tatarskiego w pobliżu placu zabaw . Tutaj znalazłem 4 okazy . Wszystkie one przypominały te , o których już pisałem ( z ul . Grunwaldzkiej ). Pan Leszek gdy je zobaczył stwierdził , że przypominają Mu właśnie Epipactis orbicularis  . Kruszczyk krótkolistny bo o nim mowa ma kilka nazw łacińskich :Epipactis orbicularis , Epipactis distans , a najwłaściwsza w świetle ostatnich badań wydaje się Epipactis helleborine ssp.orbicularis . Jak już łacińskie nazwy wskazują forma ta różni się od klasycznych kruszczyków szerokolistnych tym , że posiada krótkie , do 6cm długości ,  w zarysie prawie okrągłe liście , niewiele dłuższe od międzywężli . Wysokość całej rośliny nie przekracza 60 cm . Znalezione kruszczyki dokładnie pasują do tego opisu . Czy  rzeczywiście to ten podgatunek nie wiem , jeżeli tak, to byłoby to jedyne aktualne  stanowisko w Polsce . Należy jeszcze przypomnieć , że do tej pory znalezione one zostały na terenie kraju tylko raz, przez pana Zapałowicza w 1906 r na Górze Szybenica 10 km na południe od Przemyśla .