czwartek, 18 maja 2023

Starożytne pola pod Przemyślem .


 9 maj . Przeglądając mapę cieniowaną "lidarową" , w kilku miejscach natknąłem się na dziwne szachownice . Znajdują się one na terenach leśnych ale nie tylko , na polach uprawnych  też . Widoczne są wyrażne prostokąty lub kwadraty z kratką w środku . 

1. Wzniesienie nad Dolina Hołubli . Prostokąt długości 103 m, szerokości 63 m .z wyrażną kratką w środku .


2 . Okolice Tuligłow ,  las , prostokąt o wymiarach 104 na 55 m . Kratka mniej wyrażna .i obok mniejszy prostokąt . Tu jeszcze obok widoczne małe prostokątne dołki .




3. Okolice Bachowa , las , kwadrat o boku 60 m , słabo widoczny z niewyrażną kratką .


4. Jawornik Ruski , pole na wschód od kopalni . wyrażna kratka  , tutaj widać też na mapie satelitarnej , że teren pokratkowany odróżnia się od reszty inną barwą roślinności co świadczyło by , że podłoże jest zmienione fizyko chemicznie . 



Co to może być , zacząłem się zastanawiać . Jeżeli był to efekt jakiś czynności związanych z gospodarką leśną to dlaczego kratki są też jest na polach  uprawnym . Dwa z tych obiektów , w Hołubli i Tuligłowach są prawie identycznej wielkości .  Po wpisaniu w wyszukiwarkę , haseł kratka w lesie , szachownica na polach itp . wyskoczyły mi artykuły o odkryciu na terenie Puszczy Białowieskiej starożytnych pól , kopców i kurhanów . Na zdjęciach map lidarowych pola białowieskie przypominają te opisywane przeze mnie .Co więcej szachownice , które znalazłem pod Przemyślem , znajdują się  blisko znanych już wczesnośredniowiecznych grodzisk , w Bachowie i Borusz w Tuligłowach a i kopców wokół nich co niemiara 

 . Przypomniałem sobie o grodzisku w Witoszyńcach, i co tutaj znalazłem 200m od niego ,łatwo się chyba domyślić .



Szachownica jak byk , trochę pokrywa się z obecnymi granicami pól to może sobie ktoś po prostu dla fantazji orze w kratkę lub też ma to inne agrotechniczne uzasadnienie . Postanowiłem ,że nie będę pisał o swoich lidarowych" odkryciach"  bez sprawdzenia miejsca na żywo w terenie . Do wszystkich zauważonych szachownic nie pojechałem, ale odwiedziłem Hołublę. Myślałem , że natrafię tutaj na jakąś uprawę , młodnik z zasadzonych choinek czy coś w tym stylu a tu nic  , tylko większe krzaki w lesie a jakiś dołków czy wałków , ani śladu . W Witoszyńcach podobna sytuacja tu gdzie na " lidarze" jest szachownica rośnie łąka , chodziłem po niej ryzykując konfrontację z właścicielem, i też  nic 

 
Za zaroślami po prawej stronie dogi łąka z kratką , Witoszyńce  .
 
Na pierwszym planie łąka , w tle grodzisko , Witoszyńce . 
 
Teren grodziska , Witoszyńce . 
 
Otoczaki na wzgórzu z grodziskiem w Witoszyńcach , podobnie jak na niedalekich "kopcach" , skąd ich tyle się tu wzięło, na szczycie . Podobno ma to uzasadnienie geologiczne .


.Ciekawa sytuacja jest w Jaworniku Ruskim , tam niestety nie byłem . Na mapie satelitarnej obszar z lidarową kratką wyrażnie wyróżnia się od pozostałej części pola inną barwą zieleni . Inny skład chemiczny gleby świadczyłby o wieloletnim jej użytkowaniu , odmiennym niż pozostały teren .

3 komentarze:

  1. Widzę, że eksplorujesz Geoportal na całego :-)
    Niestety tak jak ci wcześniej pisałem u mnie na blogu, o ile znalezienie różnych artefaktów ukształtowania powierzchni jest stosunkowo łatwe (bo człowiek ryje w ziemi od tysięcy lat), o tyle interpretacja jest często trudna. Niekiedy pomagają w tym historyczne mapy np.
    https://maps.arcanum.com/en/map/europe-19century-secondsurvey/?layers=here-aerial%2C158%2C164&bbox=2508603.5518911355%2C6412027.6072730385%2C2526786.009994472%2C6418744.511133598
    https://geoportal-krajowy.pl/na-mapie#details=plot&map=geomap&x=22.623742082089187&y=49.86425146811692&z=16.72&tool=map-toolbar-compositions-comparison&compared_compositions=ortomap,ortohismap
    ale nie zawsze takie mapy coś wyjaśniają.
    Wydaje mi się, że Twoje obiekty mimo względnego podobieństwa mają różną historię. Nie badałem wszystkich Twoich miejsc, ale sprawdziłem dwa pierwsze podobne do siebie z Hołubli i Tuligłów. Na dostępnych historycznych mapach widać, że to grunt "zawsze" leśny. W grę mogłaby wchodzić więc prehistoria (tak jak w Białowieży), przeczą temu jednak metryczne wymiary i idealnie prostokątne kształty - to musi współczesne. Najbardziej pasuje to na tzw. szkółki podokapowe http://www.encyklopedia.lasypolskie.pl/doku.php?id=p:produkcja-sadzonek-w-szkolkach-podokapowych. Były używane powszechnie w ubiegłym wieku do produkcji sadzonek cienioznośnych - jodły i buka. Były często lokowane na równych grzbietach aby unikać tzw zmrozowisk. Teraz rzadziej stosowane - wyparte przez szkółkę w Oleszycach.
    Pozostałych śladów nie sprawdzałem, bo to dość czasochłonne jest. W przypadku śladów na polach to trudna sprawa może być coś "starożytnego" aczkolwiek tam, gdzie od wieków jest grunt orany to czytelność artefaktów znacznie spada (mawet wały grodzisk są bardziej czytelne w lasach niż na polach).
    Te starożytne pola z Białowieży wyglądają jednak zupełnie inaczej https://www.zwiadowcahistorii.pl/setki-kurhanow-i-dawne-pola-odkryte-w-puszczy-bialowieskiej/

    OdpowiedzUsuń
  2. Co do
    Jawornika Ruskiego historia jest ciekawsza, ale też współczesna. Historycznie grunt nieleśny (od XVIII wieku co najmniej). Nieco przed 2003 rokiem ten kawałek łąki zaczął zarastać lub został celowo zalesiony (to był rok z pikiem mody na zalesienia).
    https://mapy.geoportal.gov.pl/imap/Imgp_2.html?locale=pl&gui=new&sessionID=7141406
    Lasek sobie rósł w 2009 roku
    https://mapy.geoportal.gov.pl/imap/Imgp_2.html?gpmap=gp0
    Aż między 2009 a 2012 rokiem ktoś go wyciął (być może na zrębki, być może z innych powodów). W każdym razie teren zrekultywował (i to prawdopodobne ślady na NMT).
    https://mapy.geoportal.gov.pl/imap/Imgp_2.html?locale=pl&gui=new&sessionID=7141425

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki Staszku za dokładne wyjaśnienia , Myślę , że w Witoszyńcach ten teren też był wcześniej zalesiony i potem wycięty . Starożytne czy nie starożytne każde ślady mają swoją historię , odczytywanie tego jest w sumie fajną zabawą ..

      Usuń