Pamięci Piotra - niezwykłego przyrodnika z Przemyśla

Olbrzymie struktury w Arłamowie .

 28 grudzień . Te potężne wały zauważyłem już na początku roku , podczas jednej z wizyt w Arłamowie . Wciągnęły mnie archeologiczne tematy i zacząłem zwracać uwagę na dziwne ukształtowania w terenie . Potem na" lidarze" zobaczyłem obiekt w całej okazałości . Wpisany jest on w kształt trójkąta równobocznego o bokach 440 metrowych. W południowej części, trójkąt "stoi" na dwóch nogach . Wały otaczają obszar tworzący  platformę na szczycie wzniesienia Wierch o powierzchni około10 hektarów . Przy północnym wierzchołku trójkąta jest usypany dodatkowo kopiec tworzący wypustkę czy basteję . 

Pojechałem jeszcze raz do Arłamowa aby obejrzeć teren na miejscu . Wały zostały usypane na pewno przez człowieka , nie może być to twór naturalny . Biegną idealnie prosto i załamują się pod właściwymi kątami. W najwyższym miejscu mają nawet do 5 m  wysokości w najniższym 2 m .  Zaskakujące jest też to , że boki trójkąta są idealnie równe i mają po 440 m . Wzdłuż zachodniego ramienia biegnie asfaltowa droga , budowa której częściowo zniszczyła zachodni wał . Pytanie jest kto to stworzył , w jakim celu i  czasie . Może ma to związek z budową ośrodka rządowego . Na terenie trójkąta jest lądowisko dla helikopterów , ale po co by było usypywać wokół niego takie wały . Drugą opcją jest to ,że obiekt powstał w trakcie jednej z wojen światowych . Na górnej "wypustce" są pozostałości jakiejś betonowej konstrukcji . Trzeci wariant jest taki , że usypane to zostało przez mieszkańców znajdującej się tutaj wsi Arłamów . Powstała ona kilkaset lat temu  i początkowo mieszkali w niej jeńcy tatarscy.  Wieś istniała do 1945 roku . Ostatnią opcją może być to , że geneza obiektu sięga czasów wczesnego średniowiecza lub starożytności . W pobliżu zauważyłem na lidarze liczne kopczyki , które może są cmentarzyskiem kurhanowym .

Byłem w tym miejscu ale  rośnie tam tak gęsty młodnik , że zrezygnowałem z szukania tych kurhanów . Tak więc być może "trójkąt" jest rodzajem osady obronnej , grodu . Za takimi dywagacja przemawiał by też fakt , że na mapie zabytków jest zaznaczony kilometr na północ kopiec , świadczący o obecności na tych obszarach jakiś  przedchrześcijańskich ludów . Jednym z najpotężniejszych bogów słowiańskich był Weles , którego niektórzy badacze utożsamiali z Trzygłowem . Dlatego ten trójkąt może ma  charakter sakralny i jest mu poświęcony a na szczytowej " wypustce"  stała jego świątynia . Weles był opiekunem bydła , przypomina mi się tutaj historia złotego byka znalezionego w Sanie pod Radymnem ,

 Widok z obiektu w kierunku "Połoninek arłamowskich " , na pierwszym planie wał wschodni.

 

 

Wał wschodni .

 

5 metrowy wał  w południowej części 

 

 

Wał przy południowo - wschodniej "nodze".

 

 

Okazały wał na " cyplu wypustce".

Nowe stanowiska rzadkich grzybów na Podkarpaciu .

 LEPIOTA LILACEA , czubajeczka liliowa . Znajduje się na Czerwonej Liście Roślin i Grzybów Polski z kategorią  EX - wymarłe lub zaginione . Przez ostatnich kilka lat została jednak odkryta na kilku stanowiskach w Polsce centralnej . Być może jest to jedyne aktualne stanowisko w Karpatach Polskich . Poszedłem sobie na spacer do parku i gdy przechodziłem ulicą Sanocką na stromej zarośniętej trawą skarpie zobaczyłem grzybki z rodzaju Lepiota . Gatunek oznaczony został przez pana Błażeja Gierczyka , znajduje się w GRej  ID - 371213. https://grzyby.pl/gatunki/Lepiota_lilacea.htm . Zdjęcia i szczegóły w GRej . 

COPRINOPSIS INSIGNIA . Do 2000r nie podawany z terenu kraju . Potem odkryto kilka stanowisk . Prawdopodobnie jest to drugie stanowisko w Karpatach . Znalazłem go na skarpie nad Sanem w Krasiczynie . Gatunek oznaczony przez pana Błażeja Gierczyka , znajduje się w GRej ID - 371218 whttps://grzyby.pl/gatunki/Coprinopsis_insignis.htm . Zdjęcia i szczegóły w GRej . 

AGARICUS CROCODILINUS , pieczarka wielkozarodnikowa . Na Czerwonej Liście Roślin i Grzybów Polski z kategorią R - rzadki potencjalnie zagrożony wymarciem . Tą ogromną pieczarkę zobaczyłem z odległości 100 metrów na łąkach przy forcie Ostrów .Gatunek oznaczony przez pana Błażeja Gierczyka czeka na publikację w GRej .

GYROMITRA INFULA , piestrzenica infułowata . Na Czerwonej Liście Roślin i Grzybów Polski z kategorią V - narażony na wymarcie . Spotkałem ją w jodłowych lasach Chyrzynki .Oznaczona na razie na podstawie zdjęć .

AURANTIPORUS FISSILIS , białak czerniejący . Na Czerwonej Liście z kategorią R - potencjalnie zagrożony wymarciem . Ten ciekawy grzyb rósł na dębie przy "podwójnych wałach" w Starym Siole . Nie zgłaszałem go do GRej .

Pierwsze w Karpatach Polskich , drugie na terenie kraju stanowisko grzyba Macrolepiota olivascens .

 W tym przypadku nie ma już żadnych wątpliwości . Gatunek został oznaczony przez pana Błażeja Gierczyka i znajduje się w Rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej , ID 371220 . https://grzyby.pl/gatunki/Macrolepiota_olivascens.htm.

Macrolepiota olivascens należy do rodziny pieczarkowatych (Agaricace) i przypomina trochę popularną kanię . Po raz pierwszy na terenie Polski został odkryty przez panią Justynę Jaworską w Górach Świętokrzyskich w 2010 r. Występuje tylko w Europie  w kilku krajach : Niemcy , Austria , Czechy , Włochy . Węgry , Słowenia , Turcja . Zebrałem go w Krzeczkowej , w lesie jodłowym gdzie rośnie wiele innych ciekawych gatunków . Oczywiście nie wiedziałem co znalazłem , dopiero póżniej wyszło szydło z worka . Zdjęcia i więcej sczegółów w GRej .

Goryczuszka z grzybkiem .

 2 listopada . Wybrałem się do lasu bełwińskiego na grzyby  . Łażę , łażę i nic, las pusty . W końcu się zniechęciłem , ale przyszła mi do głowy myśl, że grzyby nie rosną przecież tylko w lesie . Przypomniałem sobie zdjęcia rzadkich grzybów z muraw kserotermicznych . Jadąc do Bełwina minąłem przecież jedną z nich w Łętowni . Wracając wstąpiłem na murawę . Wegetacja roślin już się właściwie zakończyła, ale nie całkiem , ponieważ w trzech miejscach spotkałem goryczuszkę orzęsioną . Potwierdziłem więc swoje zeszłoroczne znalezisko . Co do do grzybów to się nie zawiodłem ponieważ rosło dużo maślaków , a w pobliżu nich jakieś niepozorne szare blaszkowce . Nie bardzo przekonany czy się za nie brać czy nie brać , porobiłem jednak zdjęcia i kilka wziąłem  ze sobą . Okazało się , że jest to Dermoloma cuneifolium , gęsianka różowobrązowa . Gatunek , który po 2000r był w Polsce znaleziony tylko cztery razy . Może nawet jest to pierwsze stanowisko w Karpatach Polskich a jeżeli nie to drugie . Muszę jednak zaznaczyć ,że całkowitej pewności co do oznaczenia jeszcze nie ma . Materiał został wysłany, a wstępne oznaczenie w " Atlasie grzybów" było na podstawie zdjęć .

Tak więc murawa kserotermiczna w Łętowni jest wyjątkowa nie tylko z powodu rosnących tu roślin ale też grzybów .(49.814594,22.708207)

Po śladach Bolesława Kotuli czyli drobna rzecz ale cieszy

26 pażdziernika . Do Ujkowic pojechałem właściwie na grzyby , jakoś nigdy jeszcze nie odwiedziłem tutejszego lasu z mykologicznych powodów. Nie powiem, nawet co nieco znalazłem,  ale trzeba będzie jeszcze poczekać na naukowe ekspertyzy . Wracając z lasu wszedłem na pola przy "omanowych  łąkach " i tutaj natknąłem się na dziwną roślinkę (49.843546,22.690135) . Nigdy czegoś takiego jeszcze nie widziałem . Ni to jakaś przytulia ni to wilczomlecz , pokrój przytulii, kwiaty wilczomlecza . Po powrocie poszedłem jednak tropem wilczomlecza i już po chwili miałem gatunek . Był to wilczomlecz drobny (Euphorbia exigua) , gatunek rzadki w okolicach Przemyśla ale też na terenie kraju nie częsty . Na Pogórzu Przemyskim znalazł go  pan Wolanin w okolicach Bachórza , a pan Paul spotkał  go gdzieś pod Medyką . W "Botanice" pana Pióreckiego znalazłem zaś taką wzmiankę :" Euphorbia exigua L. - Wilczomlecz drobny . Między Ujkowicami a Łętownią - pole  na grzbiecie wzniesienia .Bolesław Kotula 1881". Tak więc po 140 latach potwierdzam stanowisko . Przytrafiło mi się to już kolejny raz ,że odnajduję zapomniane stanowisko pana Bolesława . Ciekawe czy po 100 latach znajdzie się ktoś kto będzie potwierdzał moje stanowiska . 

 

Tajemnicze grodzisko i kamienny kurhan .

 28 sierpnia. Na mapie lidarowej zauważyłem miedzy Dybawką a Krasiczynem coś dziwnego . Był to niewyrażny okrąg o średnicy 35 metrów , znajdujący się w lesie . 

Oczywiście sprawdziłem inne mapy , zabytków, turystyczną , ale na nich w tym miejscu nic nie było . Pewnego poranka wybrałem się zobaczyć co to takiego . Obiekt znajduje się w pobliżu drogi Przemyśl Krasiczyn jednak trudno się tam zatrzymać i jeszcze dodatkowo odgrodzony jest od niej głębokim wąwozem . Zatrzymałem się więc przy krzyżówce do Dybawki Górnej, zszedłem do strumienia i po 500 metrach skręciłem do wąwozu przy , którym był okrąg . Obszar porośnięty jest lasem bukowym , ale już z daleka zobaczyłem cel mojej wycieczki . Okazało się ,że są to wały otaczające leśny staw . Dziwne ponieważ największe były od strony południowej gdzie teren podnosił  się jeszcze bardziej  . Wysokość ich, w niektórych miejscach sięgała nawet do 2 m i sprawiały naprawdę imponujące wrażenie . Oczywiście musiały zostać usypane przez człowieka , niemożliwe aby był to twór naturalny . Według mnie nie może też to być staw hodowlany ponieważ znajduje się na wyniosłości, nie przy potoku i wały są niepotrzebnie, aż tak duże . Zakładam , że jest to jakieś nieznane grodzisko , może kontrolujące szlak handlowy albo miejsce postoju . 

Wróciłem do samochodu i pojechałem w jeszcze jedno miejsce .Na lidarze obczaiłem kropkę przy strumieniu płynącym między Krzeczkową a Olszanami . 

Okazało się , że jest to 2,5 metrowy kopiec usypany z kamieni , obecnie już pokrytych ziemią . Kamienie jednak są jeszcze widoczne w wielu miejscach . Ten obiekt jest też niczego sobie , u podstawy ma z 8 metrów . Podobne kurhany były budowane przez Słowian ,ale też przez inne ludy i kultury , choćby pucharów lejkowatych .

Kurhan ten nawiązuje do tych kopców o , których już pisałem,  z Olszan przy podejrzanym " jęzorze" .